ASML Geloof niet in sprookjes !!!!

 

Beste lezers, dit is een heel verhaal dat gaat over onze tech buurman. Ik erger me steeds vaker aan dit bedrijf. Ook  weer de actuele publicatie over pfas. Alleen verder lezen als je enige betrokkenheid voelt.

Zo niet, niet verder lezen, dat is ook een optie, of veel lees plezier.

Een groen imago met een rode gloed

 

ASML. 

Voor sommigen een bron van trots, voor anderen een bron van ongemak. De chipgigant uit Veldhoven weet zich knap te presenteren als maatschappelijk betrokken weldoener. Kijk maar naar hun jaarverslagen: kunstgrasveldjes in dorpen, fietsroutes langs technologische trekpleisters, gratis marathon-inschrijvingen voor kinderen. Maar wie even krabt aan dat glimmende oppervlak, ziet vooral slimme PR en politieke finesse. Geen oprechte burenhulp, maar strategische positionering. Met als centrale vraag: wie betaalt de échte rekening?

 

De ASML-hand op de knip van de gemeenschap

Wie in de regio woont, kent het beeld: het gulle bedrijf dat zich verbindt aan sport en cultuur. Maar bij nadere inspectie blijkt die betrokkenheid selectief. De marathonkaartjes zijn alleen beschikbaar voor kinderen via door ASML gekozen organisaties. De gesponsorde veldjes zijn er alleen voor clubs die ‘passen’ bij het ASML-profiel. Zelfs fietspaden zijn strategisch gelegd – langs de hightechcampus en handig gecombineerd met ondergrondse logistieke routes voor ASML-vervoer.

Het is welwillend voor wie erbij hoort, maar wie erbuiten valt, blijft kijken naar de etalage. ASML is dus geen buurman met een warm hart, maar eerder een projectontwikkelaar met een budget en een brandingplan.

 

Subsidies? Alleen als je een chipmachine kunt bouwen

Waar ASML wél genereus gebruik van maakt, zijn overheidssubsidies. Met een verbluffend gemak weet het miljarden los te peuteren. Neem het beroemde ‘Project Beethoven’, waarbij Den Haag en de regio samen 2,5 miljard euro uittrekken voor woningbouw, infrastructuur en onderwijs – zogenaamd in het belang van de regio, maar in feite om ASML te paaien om niet naar het buitenland te vertrekken.

Ondertussen staan kleinere ondernemers met hun subsidieaanvragen in de kou. Waar zzp’ers worstelen met regelgeving en aanvraagprocedures, ontvangt ASML op grote schaal belastingkorting via onder andere de Innovatiebox.

En het wringt. Want terwijl ASML’s expats gebruik maken van royale regelingen zoals de 30%-regeling, worden lokale ondernemers en bewoners geconfronteerd met stijgende lasten. De indruk ontstaat dat ASML mag wat anderen niet mogen – simpelweg omdat het kan.

 

Voorrang op stroom: voor ASML wél, voor anderen wachten

Energie is een heet hangijzer in de regio. Netcongestie is een serieus probleem, en het elektriciteitsnet piept en kraakt. In beleidsstukken doken eerder plannen op waarin Brainport, en dus ASML, voorrang zou krijgen bij nieuwe aansluitingen. De ophef was groot. Minister Dirk Beljaarts en ook zijn voorganger Rob Jetten moesten hun woorden inslikken: er zou géén voorkeursbehandeling komen. Maar dat de optie überhaupt op tafel lag, zegt genoeg.

Voor veel lokale ondernemers voelt het als een dubbele standaard: zij worden geconfronteerd met stagnatie, terwijl er achter de schermen druk wordt gelobbyd om ASML’s groei koste wat het kost te faciliteren. Alsof ‘eerlijke concurrentie’ tijdelijk is opgeschort ten gunste van de kampioen der kampioenen.

 

PFAS: als het even kan, 13,5 jaar uitstel graag

En dan PFAS. Die kleine, onbreekbare chemicaliën die zich opstapelen in het milieu en menselijk lichaam. Wereldwijd is er een groeiende consensus: PFAS zijn een sluipmoordenaar. En terwijl Europa werkt aan een verbod, dient ASML een verzoek in voor een uitzonderlijk lange overgangstermijn – liefst 13,5 jaar.

Het verzoek werd zelfs opgenomen in een conceptversie van het Beethovenconvenant, waarin Nederland namens ASML bereid leek om in Brussel te pleiten voor uitstel. Uiteindelijk werd die passage geschrapt, maar de intentie was duidelijk. Zelfs een bedrijf dat zich graag ‘groen’ en ‘schoon’ noemt, blijkt liever te lobbyen voor vertraging dan actief te kiezen voor schonere alternatieven.

Experts zoals hoogleraar Jacob de Boer noemen zo’n lange overgangstermijn “onzinnig en onnodig”. En dat oordeel komt niet van een activist, maar van een wetenschapper die al decennia waarschuwt voor de gevolgen van PFAS.

 

Wat als het misgaat?

En dan de ongemakkelijke vraag die in geen brochure staat: wat als ASML omvalt? Wat als de wereldmarkt verandert, concurrenten terrein winnen of geopolitieke spanningen de leveringsketens verstoren? Een bedrijf dat zo diep geworteld is in belastingkorting, staatssteun en infrastructuur op maat – wat gebeurt er als die reus plots begint te wankelen?

Dan zitten wij, de burgers, met de rekening. Met tunnels onder fietsroutes die nergens meer heen gaan. Met energieprojecten die gericht zijn op een afwezige klant. Uitkeringsinstanties die het werk niet aankunnen. Huizen die gebouwd zijn voor medewerkers die vertrokken zijn. En met vervuiling die generaties blijft hangen.

 

Als buurtbewoner zie ik hoe de balans verschuift. Hoe lokale belangen steeds vaker ondergeschikt worden gemaakt aan één bedrijf. En hoe kritiek wordt weggewuifd met een kunstgrasveldje of een educatieproject.

ASML is geen schurk. Het is een indrukwekkend bedrijf, een technologisch hoogstandje, en ja – een werkgever van wereldformaat. Maar het is géén heilige. Het bedrijf heeft geleerd hoe je invloed koopt, hoe je je imago oppoetst met groene initiatieven, en hoe je net genoeg weggeeft om het grote verhaal te domineren. 

 

Oh ja en ASML-topman Fouquet is inmiddels al aardig binnen gelopen, zijn bankrekening is aardig gevuld door middel van een absurd hoog salaris en gigantische bonus regelingen welke worden betaald met gesubsidieerd geld. ( wij dus als belasting betaler)

Misschien is het tijd dat we ons afvragen of we nog regie voeren over onze regio – of dat we simpelweg figureren in het marketingplan van ASML.